Tema Pembangunan Ekonomi dan Impak Alam Sekitar
Sektor Ekonomi Primer
Ekonomi Primer
1. Ekonomi primer merujuk kepada aktiviti peringkat utama seperti aktiviti
ekonomi yang berasaskan pertanian, perikanan, perhutanan dan perlombongan.
2. Antara kepentingan sektor primer kepada negara ialah:
Kepentingan
|
Jenis-jenis sektor ekonomi primer
|
|||
Pertanian
|
Perikanan
|
Perhutanan
|
Perlombongan
|
|
Membekalkan sumber makanan dan tenaga
|
Beras ialah makanan
ruji penduduk Malaysia.
|
Membekalkan sumber
protein daripada hasil tangkapan seperti ikan, sotong, udang dan sebagainya
|
Buah-buahan serta
hasil hutan seperti durian dan petai.
|
Sumber petroleum
digunakan untuk bahan bakar kenderaan.
|
Menyediakan peluang pekerjaan
|
Bekerja sebagai
petani dan pengurus lading. Melalui pekerjaan ini, dapat meningkatkan
pendapatan, taraf hidup dan mengurangkan pengangguran.
|
Bekerja sebagai
nelayan dan pemborong ikan. Melalui pekerjaan ini dapat meningkatkan
pendapatan, taraf hidup dan mengurangkan pengangguran.
|
Bekerja sebagai
pembalak dan pemandu lori. Melalui pekerjaan ini dapat meningkatkan
pendapatan, taraf hidup dan mengurangkan pengangguran.
|
Bekerja sebagai
pengurus dan pegawai geologi. Melalui pekerjaan ini dapat meningkatkan
pendapatan, taraf hidup dan mengurangkan pengangguran.
|
Meningkatkan Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK)
|
Mengeksport minyak
sawit ke India. Pertukaran mata wang asing memberi keuntungan kepada negara.
|
Mengeksport sumber
perikanan seperti ikan dan sebagainya ke Singapura. Pertukaran mata wang
asing memberi keuntungan kepada negara.
|
Mengeksport papan
lapis ke Jepun. Pertukaran mata wang asing memberi keuntungan kepada negara.
|
Mengeksport
petroleum dan gas asli ke Jepun. Pertukaran mata wang asing memberi
keuntungan kepada negara.
|
Kepentingan
|
Jenis-jenis sektor ekonomi primer
|
|||
Pertanian
|
Perikanan
|
Perhutanan
|
Perlombongan
|
|
Kesan pengganda
|
Memajukan sektor
pemprosesan, perkhidmatan dan pelancongan (agro
pelancongan)
|
Memajukan sektor
pemprosesan, dan perkhidmatan
|
Memajukan sektor
pemprosesan, perkhidmatan dan pelancongan (ekopelancongan)
|
Memajukan sektor
pemprosesan,dan perkhidmatan
|
Meningkatkan tekonologi
|
Penggunaan
teknologi jentera penuai, baja kimia dan biji benih yang mempunyai daya tahan
penyakit dan cepat matang.
|
Penggunaan Sistem
Kedudukan Sejagat (GPS), kapal besar dan echo
sounder bagi mengesan kedudukan ikan
|
Penggunaan
helicopter dan remote sensing bagi
mengesan jenis tumbuhan di sesuatu kawsan hutan
|
Penggunaan remote sensing dapat mengesan jenis
tanih dan taburan mineral.
|
Menggalakkan urbanisasi
|
Kawasan luar bandar
bertukar menjadi bandar baharu seperti Jengka, Pahang
|
Kawasan luar bandar
bertukar menjadi bandar baharu seperti Batu Maung, Pulau Pinang
|
Kawasan luar bandar
bertukar menjadi bandar baharu seperti Sandakan, Sabah
|
Kawasan luar bandar
bertukar menjadi bandar baharu seperti Kerteh, Terengganu.
|
Sektor Pertanian
Aktiviti pertanian di Malaysia dibahagikan kepada pertanian pindah yang
diamalkan oleh penduduk asal pedalaman, pertanian sara diri khusus dalam
pengeluaran padi, pertanian ladang kelapa sawit, getah dan koko serta pertanian
tanah tinggi.
Ciri-ciri
|
Jenis-jenis pertanian
|
|||
Pertanian pindah
|
Pertanian sara diri
|
Pertanian ladang
|
Pertanian tanah tinggi
|
|
Lokasi/
taburan
|
Pedalaman Sabah,
Sarawak dan Pahang
|
Luar bandar dan di
dataran aluvium atau lembangan sungai
|
Luar bandar,
kawasan beralun atau berbukit
|
Tanah Tinggi
Cameron, Pahang dan Kundasang, Sabah.
|
Ciri-ciri
|
Jenis-jenis pertanian
|
|||
Pertanian pindah
|
Pertanian sara diri
|
Pertanian ladang
|
Pertanian tanah tinggi
|
|
Skala operasi
|
Dijalankan secara
kecil-kecilan dan saiz keluasan kurang daripada tiga ekar
|
Giat dijalankan
pada sesuatu kawasan, keluasan tanah kurang daripada tiga ekar milik
keluarga.
|
Dijalankan secara
ekstensif dan keluasan melebihi 100 ekar
|
Dijalankan secara
intensif
|
Orientasi pengeluaran
|
Diusahakan untuk
kegunaan keluarga sahaja.
|
Hasil untuk
kegunaan sendiri, lebihan hasil akan dijual.
|
Dieksport ke luar
negara.
|
Hasil dijual dan
dieksport ke luar negara.
|
Penggunaan teknologi
|
Peralatan
tradisional seperti cangkul, tajak dan tugal.
|
Peralatan
tradisional seperti cangkul digunakan. Teknologi moden diperkenalkan oleh
kerajaan seperti jentera penuai dan baja kumia.
|
Peralatan moden
sepenuhnya seperti penggunaan jentera, biji benih berkualiti, baja kimia dan
racun serangga.
|
Peralatan moden
sepenuhnya seperti penggunaan jentera, biji benih berkualiti, baja kimia dan
racun serangga.
|
Tenaga buruh
|
Ahli keluarga dan
saudara-mara
|
Ahli keluarga,
saudara-mara dan sedikit buruh yang diupah.
|
Buruh upah
sepenuhnya dan ada pengkhususan pekerjaan. Buruh diambil dari negara luar
seperti Bangladesh.
|
Buruh upah
sepenuhnya dan ada pengkhususan pekerjaan. Buruh diambil dari negara luar
seperti Bangladesh.
|
Modal
|
Sangat sedikit dan
kecil
|
Sedikit daripada
simpanan sendiri atau meminjam daripada saudara-mara. Terdapat juga bantuan
modal daripada kerjaan
|
Besar daripada
pelaburan syarikat dan pinjaman bank
|
Besar daripada
pelaburan syarikat dan pinjaman bank
|
Kesan Pertanian ke atas Alam Sekitar Fizikal
1
Amalan
tebang dan bakar, penggunaan racun serangga dan rumpai serta pembakaran jerami
menghasilkan asap dan bau yang mengandungi bahan-bahan pencemar seperti karbon
dioksida dan bahan terampai di udara. Pembakaran terbuka boleh menyebabkan
jerebu. Penerokaan untuk pertanian ladang dan pertanian pindah akan memusnahkan
hutan semula jadi. Lebih banyak bahang matahari sampai ke permukaan bumi dan
kelembapan udara semakin berkurang menyebabkan suhu persekitaran meningkat.
2
Penggunaan
baja kimia dan racun serangga akan dibawa ke sungai berhampiran semasa hujan
lebat. Penggondolan tanah menyebabkan bahan regolit turut dibawa oleh air
larian permukaan ke sungai berhampiran. Air sungai bertukar warna menjadi
kekuningan dan menjadi cetek disebabkan bahan pemendapan.
3
Penerokaan
hutan untuk pertanian mendedahkan permukaan tanah dengan agen hakisan seperti
air. Struktur tanah menjadi longgar dan mudah dihakis serta boleh menyebabkan
kejadian tanah runtuh terutama di kawasan cerun.
4
Penebangan
hutan untuk pertanian juga menyebabkan tumbuhan semula jadi dan habitat hidupan
liar musnah dan berpindah ke tempat Iain atau mati.
Usaha-usaha Memodenkan Sektor Pertanian
1
Penggunaan
peralatan yang moden seperti jentera pembajak, baja kimia dan racun serangga,
biji benih yang tahan penyakit dan cepat matang diperkenalkan kepada petani
bagi meningkatkan hasil pengeluaran tanaman.
2
Menyatukan
saiz tanih yang tidak ekonomik untuk diuruskan secara komersial dan sistematik
seperti ladang terutamanya bagi pekebun kecil getah.
3
Menyediakan
semua infrastruktur pertanian yang melibatkan semua agensi berkaitan
pembangunan luar bandar. Tanih diurus secara bersepadu dan berjadual terutama
bagi tanaman padi.
4
Menubuhkan
pusat transformasi luar bandar atau RTC (Rural Transformation Centre) yang
menjadi pemangkin pemb.angunan luar bandar terutama sektor pertanian.
5 Penyelidikan
dan pembangunan: memperkenalkan kaedah pertanian baharu seperti hidroponik,
benih klon, pengubahsuaian tisu kultur dan bioteknologi pertanian. la membantu meningkatkan
produktiviti dan memaksimumkan pengeluaran.
6
Aktiviti
ini sentiasa dipengaruhi oleh perubahan permintaan pasaran, perubahan dalam
penyelidikan yang melibatkan pembiakbakaan, pengubahsuaian tisu, teknologi nano
dan transgenetik.
Sektor Perikanan
Di Malaysia,
sektor perikanan terbahagi kepada empat jenis, iaitu perikanan pinggir pantai,
perikanan laut dalam, perikanan air tawar dan perikanan akuakultur. Setiap
jenis perikanan mempunyai ciri-ciri tersendiri membabitkan lokasi tangkapan,
skala operasi, penggunaan buruh, teknologi dan modal.
Ciri-ciri
|
Jenis-jenis perikanan
|
|||
Perikanan pinggir pantai
|
Perikanan laut dalam
|
Perikanan air tawar
|
Perikanan akuakultur
|
|
Lokasi/
taburan
|
Di sepanjang pantai
Selat Melaka, Laut China Selatan dan Laut Sulu
|
Aktiviti tangkapan
di Laut China Selatan, Lautan Pasifik dan Lautan Hindi
|
Di sungai dan tasik
seperti Sungai Pahang dan Tasik Chini
|
Di kolam kawasan
tebus guna paya bakau dan sangkar di muara sungai atau pantai terlindung
|
Skala operasi
|
Kurang 20 batu nautika
dari pantai
|
Melebihi 20 batu
nautika dari pantai
|
Kecil-kecilan untuk
kegunaan sendiri atau keluarga
|
Untuk pasaran dalam
dalam dan luar negara
|
Orientasi pengeluaran
|
Kecil-kecilan,
hasil untuk kegunaan sendiri dan lebihan akan dijual
|
Berorientasi pasaran
dalam dan luar negara terutamanya di Singapura dan Taiwan
|
Kecil-kecilan,
hasil untuk kegunaan sendiri dan lebihan akan dijual
|
Berorientasi
pasaran dalam dan luar negara terutamanya di Singapura dan Taiwan.
|
Penggunaan teknologi
|
Tradisional seperti
sampan, jaring, pancing dan pukat
|
Moden dengan kapal
besar yang dilengkapi GPS dan bilik dengan beku
|
Tradisional seperti
sampan dan pancing
|
Moden, mengikut
jadual pemakanan ikan dan penjagaan kualiti air dan ternakan
|
Buruh
|
Ahli keluarga dan
saudara-mara
|
Mengupah buruh
asing kebanyakan dari Thailand
|
Ahli keluarga dan
saudara-mara
|
Mengupah pekerja
asing
|
Modal
|
Modal sendiri atau
dipinjam daripada saudara-mara. Terdapat juga bantuan modal daripada
kerajaan.
|
Modal yang
diperlukan besar untuk membeli peralatan menangkap ikan. Terdapat juga
pinjaman daripada bank dan koperasi
|
Modal sendiri atau
dipinjam daripada saudara-mara. Terdapat juga bantuan modal subsidi daripada
kerajaan.
|
Besar untuk
penyediaan kolam, sangkar, benih dan makanan
|
Perikanan
bukan sahaja membekalkan sumber protein kepada penduduk, malah ia juga mampu
menyediakan peluang pekerjaan, meningkatkan pendapatan negara, merangsang
sektor ekonomi Iain, menggalakkan perkembangan teknologi dan menyediakan
kemudahan infrastruktur. Namun aktiviti in juga mendatangkan kesan ke atas alam
sekitar fizikal dan manusia.
Kesan
Aktiviti Perikanan ke atas Alam Sekitar
1
Pembuangan
minyak hitam akibat dari pengoperasian semasa pencucian tangki kapal dar
tumpahan minyak mencemarkan laut atau muara sungai. Hidupan akuatik terjejas
dan mati.
2
Penerokaan
kawasan paya bakau untuk pembinaan jeti dan kolam ikan akan menyebabkar
tumbuhan semula jadi paya bakau musnah dan pupus.
3
Penerokaan
kawasan paya bakau akan menjejaskan ekosistem paya manakala penggunaan puka di
kawasan batu karang pula akan memusnahkan habitat ikan. Hal ini akan
menyebabkan kawasar pembiakan ikan turut terjejas.
Isu
dan Masalah Sektor Perikanan
1
Produktiviti
semakin menurun kerana berpunca daripada penangkapan berlebihan dan kemusnahar
kawasan habitat ikan. Jumlah nelayan pinggir pantai juga terlalu ramai
menyebabkan eksploitas berlebihan sumber perikanan.
2
Perluasan
Zon Ekonomi Eksklusif yang dilakukan oleh negara-negara jiran di kawasan lautar
menyebabkan kawasan penangkapan semakin terhad.
3
Persaingan
antara nelayan tempatan dengan nelayan negara jiran sehingga berlaku
pertelingkahar dan mengancam nyawa nelayan.
4
Kekurangan
tenaga buruh muda kerana golongan muda tidak berminat untuk menjadi nelayan. Ha
ini adalah kerana pekerjaan ini tidak mempunyai pendapatan yang tetap, berpanas
dan terdeda kepada ancaman laut bergelora.
Sektor Perhutanan
Malaysia
memiliki hutan hujan tropika yang dipenuhi dengan pokok kayu keras seperti
cengal meranti,nyatuh dan keruing. Hutan hujan tropika merupakan hutan yang
tertua di dunia dan memilik kepelbagaian biodiversiti termasuklah flora dan
fauna. Penerokaan hutan hujan semula jadi banyaP mendatangkan kesan buruk
kepada alam sekitar khususnya ke atas alam sekitar fizikal yanc mendatangkan
kesan ke atas sistem hidrologi, atmosfera, geomorfologi dan biosfera.
Kesan
Penerokaan Hutan ke atas Alam Sekitar Fizikal
1
Fungsi
hutan sebagai penyerap bahangan matahari tidak berfungsi kerana hutan telah
musnah Tanah menerima pancaran matahari secara terus telah menyebabkan
peningkatan bahangan (suhu setempat menjadi lebih panas). Kemusnahan hutan juga
mengganggu keseimbangan gas-gaf semula jadi. Karbon dioksida bertambah manakala
pengeluaran oksigen terganggu.
2
Proses
transpirasi terganggu menyebabkan kadar kelembapan udara juga terganggu. Hal
ini akar mengurangkan pembentukan awan sekali gus mengurangkan jumlah hujan.
Proses sejat-peluhar giat berlaku kerana bahangan matahari bertambah. Tanah
cepat kehilangan air menyebabkan ai tanih berkurang dan kering. Sungai pula
menjadi cetek dan kering terutamanya ketika musin kemarau. Tanah telah terdedah
kepada air larian permukaan. Sewaktu hujan Jebate regolit dibawa ai larian ke
sungai berhampiran menyebabkan air sungai bertukar warna keruh kekuningan dan
banyal bahan cemar. Kejadian banjir lebih kerap kerana curahan hujan tidak lagi
dihalang
3
Tanah
lebih terdedah agen hakisan dan struktur tanih longgar kerana tiada akar
tumbuhan mengikat tanih. Hujan lebat menghakis tanih dan menyebabkan kejadian
tanah runtuh terutama di cerun.
4
Tumbuhan
semula jadi di tebang manakala pokok kecil mati. Hidupan liar turut pupus
kerana habitat terganggu. Hubungan antara pengeluar dengan pengguna terjejas.
Ekosistem mengalami gangguan teruk sehingga membentuk ekosistem lain selepas
penerokaan hutan. Oleh kerana kesan besar yang diperoleh akibat penerokaan
tersebut, langkah-langkah pemeliharaan dan pemuliharaan menjadi semakin
penting. la melibatkan langkah perundangan, pengurusan strategik serta kempen
dan pendidikan.
Sektor Perlombongan
Sumber perlombongan
yang terdapat di Malaysia terbahagi kepada sumber mineral dan sumber bukan
mineral. Contoh sumber mineral seperti bijih timah, bijih besi dan emas
manakala sumber bukan mineral pula terdiri daripada sumber tenaga seperti
petroleum, gas asli dan bukan tenaga seperti pasir silika, lempung (tanah liat)
dan batu kapur.
Kesan Aktiviti Perlombongan ke atas Alam Sekitar Fizikal
1
Kerja-kerja
cari gali tembaga dan pengangkutan hasil lombong menyebabkan debu-debu tanah,
pasir dan asap kenderaan mencemarkan udara. Kawasan perlombongan tembaga/bijih
timah digondolkan. Tiada tanaman tutup bumi menyebabkan bahangan matahari lebih
banyak. Kawasan menjadi lebih panas. Perlepasan haba di loji penapisan
petroleum dan gas turut meningkatkan suhu setempat.
2
Aktiviti
pembersihan bijih timah, pasir dan tembaga menyebabkan air sungai tercemar.
Perlanggaran kapal tangki dan kebocoran saluran paip di tengah laut juga
menyebabkan air laut tercemar.
3
Pembersihan
hutan untuk dijadikan kawasan perlombongan meningkatkan kadar sejatan, air
tanah menyusut dan kawasan tadahan terjejas.
Kesan kepada alam sekitar fizikal
|
Jenis-jenis sektor ekonomi primer
|
|||
Pertanian
|
Perikanan
|
Perhutanan
|
Perlombongan
|
|
Kesan ke atas atmosfera
|
· Pencemaran udara – kaedah tebang dan bakar, pembakaran
jerami dan semburan bahan kimia
· Peningkatan suhu setempat
|
·
Pencemaran udara –
proses pengangkutan menghasilkan debu tanah dan perlepasan karbon dioksida
·
Peningkatan suhu
setempat
|
·
Pencemaran udara
·
Peningkatan suhu
|
Kesan kepada alam sekitar fizikal
|
Jenis-jenis sektor ekonomi primer
|
|||
Pertanian
|
Perikanan
|
Perhutanan
|
Perlombongan
|
|
Kesan ke atas hidrosfera
|
· Pencemaran air
· Kitaran hidrologi terganggu
· Banjir
· Kemarau
|
Pencemaran air
|
·
Pencemaran air
·
Kitaran hidrologi
terganggu
·
Banjir
·
Kemarau
|
·
Pencemaran air
·
Kitaran hidrologi
terganggu
·
Banjir
·
Kemarau
|
Kesan ke atas geomorfologi
|
· Hakisan tanih
· Tanah runtuh
· Tanah tandus
|
·
Hakisan tanih
·
Tanah runtuh
·
Tanah tandus
|
·
Hakisan tanih
·
Tanah runtuh
·
Tanah tandus
|
|
Kesan ke atas biosfera
|
· Kepupusan flora dan fauna
· Kemusnahan habitat dan rantaian makanan
|
· Kepupusan flora dan fauna
· Kemusnahan habitat dan rantaian makanan
|
· Kepupusan flora dan fauna
· Kemusnahan habitat dan rantaian makanan
|
· Kepupusan flora dan fauna
· Kemusnahan habitat dan rantaian makanan
|
Langkah
Mengurangkan Impak Pembangunan Ekonomi terhadap Alam Sekitar
Aktiviti
|
Langkah-langkah kawalan
|
||
Perundangan
|
Pengurusan strategik
|
Kempen dan pendidikan
|
|
Pertanian
|
· Akta Kualiti Alam Sekeliling 1974
· Kuatkuasakan akta oleh Jabatan Alam Sekitar dan pihak berkuasa
tempatan
· Tangkap, dakwa di mahkamah dan denda
|
Langkah kejuruteraan
·
Membina gabion dan
groin, menyimen cerun, membina saliran untuk mengelakkan hakisan
Langkah bukan kejuruteraan
· Tanaman hidroponik
· Tanaman bergilir
· Tanaman mengikut kontur
· Kawalan biologi
· Penggunaan baju organik
|
· Kempen melalui media dengan slogan seperti ‘Cintailah
Sungai Kita’
· Pendidikan alam sekitar di semua peringkat persekolahan
|
Aktiviti
|
Langkah-langkah kawalan
|
||
Perundangan
|
Pengurusan strategik
|
Kempen dan pendidikan
|
|
Perikanan
|
· Akta perikanan
· Kuat kuasakan akta daripada Jabatan Alam Sekitar dan
pihak berkuasa tempatan
· Tangkap, dakwa di mahkamah dan denda.
|
Pemeliharaan ikan
dalam sangkar
|
· Kempen melalui media dengan slogan seperti ‘Cintailah
Sungai Kita’
· Pendidikan alam sekitar di semua peringkat persekolahan
|
Perhutanan
|
· Akta Perhutanan
· Kuatkuasakan akta oleh Jabatan Perhutanan dan pihak
berkuasa tempatan
· Tangkap, dakwa di mahkamah dan denda
|
Langkah pengurusan
· Tanaman
ladang hutan
· Rawatan
silvikultur
· Hutan simpan
|
· Kempen melalui media dengan slogan seperti ‘Cintailah
Sungai Kita’
· Pendidikan alam sekitar di semua peringkat persekolahan
|
Perlombongan
|
· Akta Perhutanan
· Kuatkuasakan akta oleh Jabatan Perhutanan dan pihak
berkuasa tempatan
· Tangkap, dakwa di mahkamah dan denda
|
· Kempen melalui media dengan slogan seperti ‘Cintailah
Sungai Kita’
· Pendidikan alam sekitar di semua peringkat persekolahan
|
Sektor Ekonomi Sekunder
Ekonomi Sekunder
1
Aktiviti
ułama bagi sektor sekunder ialah pemprosesan, pembuatan dan pembinaan.
Ciri-ciri Sektor Perindustrian di Malaysia
1
Taburan—Di
bandar-bandar ułama pantai barat Semenanjung Malaysia seperti di Kuala Lumpur,
Ipoh, Butterworth dan Johor Bahru. Selain iłu juga, kawasan perindustrian juga
terletak di sekitar lapangan terbang seperti di Bayan Lepas, di pelabuhan ułama
seperti di Pasir Gudang dan sebagainya.
2
Skala
bagi aktiviti perindustrian ini daripada industri kecil dan sederhana kepada
industri berskala besar seperti PROTON.
3
Orientasi
pengeluaran adalah untuk pasaran tempatan atau untuk dieksport.
4
Modal
tempatan bersaiz kecil manakala modal asing bersaiz besar seperti syarikat MNC.
5
Terdapat
industri berintensif buruh seperti industri elektrik dan elektronik serta
industri berintensif modal seperti industri automotif dan petrokimia.
6
Sektor
perindustrian tempatan masih berteknologi rendah manakala pelabur asing
menggunakan teknologi tinggi dan moden.
Kepentingan Sektor Perindustrian
1
Meningkatkan
KDNK—Aktiviti eksport menambah pendapatan negara melalui kutipan cukai dan
keuntungan pertukaran mata wang asing.
2
Menyediakan
peluang pekerjaan—Penduduk dapat bekerja sebagai pengurus dan juruteknik,
meningkatkan taraf hidup dan mengurangkan pengangguran.
3
Memajukan
sektor lain—Kemajuan industri memberi impak kepada pertumbuhan sektor lain seperti
perniagaan, perbankan dan pertanian.
4
Meningkatkan
penyelidikan dan pembangunan—Usaha penyelidikan dan pembangunan dapat dipergiat
selaras dengan pertumbuhan industri.
5
Kemudahan
Infrastruktur—Bekalan air, elektrik, jalan raya dan talian komunikasi dinaiktarafkan
dan penduduk tempatan dapat menikmatinya.
6
Pemangkin
perkembangan bandar baharu—Muncul bandar baharu berasaskan kegiatan
perindustrian seperti bandar baharu Kulim di Kedah dan Nilai di Negeri
Sembilan.
Perkembangan Sektor Perindustrian
1
Industri
berteknologi tinggi—Malaysia beralih dari industri berorientasi buruh kepada
industri berteknologi tinggi dan berasaskan modal untuk mengatasi masalah
kekurangan buruh dan memberi pulangan tinggi.
2
Pelaburan
asing—Pelaburan asing dikuasai oleh MNC yang memberi kesan negatif jika terlalu
bergantung kepadanya. MNC sering kali menukar negara hos (tempat pelaburan)
bergantung kepada negara mana yang menawarkan iklim pelaburan paling kondusif.
3
Persaingan—Kebanyakan
negara sedang membangun memiliki jenis industri yang sama. Persaingan sengit
berlaku untuk menguasai pasaran.
4
Peningkatan
kos—Kos bahan mentah, buruh dan kos pengangkutan menyebabkan sebahagian
industri terpaksa memindahkan operasi ke negara lain.
5
Pencemaran
alam sekitar—Aktiviti industri dikatakan penyebab utama pencemaran alam
sekitar, peningkatan suhu dan penipisan lapisan ozon.
Kesan Alam Sekitar Akibat Aktiviti Perindustrian
1
Pencemaran
air—Pembuangan sisa toksik ke dalam saliran berhampiran yang memasuki sistem
sungai menyebabkan air sungai tercemar menjadi kehitaman dan berbau busuk.
Hidupan akuatik terjejas dan meningkatkan kadar keperluan oksigen biologi
hidupan.
2
Pencemaran
udara—Perlepasan asap dan bahan cemar lain seperti gas karbon dioksida, sulfur
oksida dan karbon monoksida ke udara. Ini meningkatkan kadar PMIO di udara dan
menyebabkan jerebu.
3
Pencemaran
bunyi—Penjanaan jana kuasa dan aktiviti jentera menghasilkan bunyi bising yang
kuat. Bunyi bising menyebabkan penduduk berasa tidak selesa.
4
Hujan
asid—Gas cemar seperti karbon monoksida dan sulfur oksida akan bercantum dengan
wap air di udara. la terpeluwap dan membentuk awan yang boleh menurunkan hujan
asid. Air hujan asid menjejaskan tanaman pertanian dan melunturkan cat
bangunan.
5
Meningkatkan
suhu setempat—Aktiviti industri melepaskan haba ke atmosfera melalui pembakaran
bahan api fosil dan pengurangan tumbuhan hijau di lokasi industri. Haba
terperangkap sehingga meningkatkan suhu di kawasan tersebut.
6
Hakisan
dan tanah runtuh—Penerokaan tanah untuk tapak industri melibatkan kerja-kerja
pemotongan serta perataan tanah dan bukit. Tumbuhan hijau ditebang. Sewaktu
hujan lebat, air larian permukaan cepat menghakis tanah dan menyebabkan
runtuhan tanah di kawasan cerun.
Isu-isu Utama Sektor Perindustrian di Malaysia
1
Taburan
industri yang tidak seimbang antara kawasan—Taburan industri lebih padat di
bandarbandar utama seperti di Kuala Lumpur dan Klang. Ini menyebabkan kawasan
tersebut mengalami masalah pencemaran alam sekitar yang teruk. Indeks
pencemaran udaranya pada tahap tidak sihat.
2
Pergantungan
kepada pelaburan asing—Pelabur asing menerajui proses perindustrian di
Malaysia. Keadaan ini mendatangkan masalah apabila pelabur asing menarik semula
pelaburan mereka. Pekerja akan kehilangan kerja, rantaian pengeluaran dengan
industri tempatan terputus dan pekerja yang diberhentikan sukar memperoleh
kerja baharu yang sesuai.
3
Pencemaran
alam sekitar fizikal—lndustri dikatakan paling menyumbang kepada pencemaran
seperti pencemaran udara, air dan bunyi. la mengganggu sistem ekologi,
memusnahkan sebahagian hidupan air dan mendatangkan masalah kesihatan kepada
penduduk setempat.
4
Kekurangan
rantaian dengan industri tempatan—Hubungan antara industri pelabur asing dengan
industri tempatan sangat minimum. Hubungan antara mereka hampir tidak wujud. la
menyukarkan industri tempatan meningkatkan kualiti dan kuantiti pengeluaran.
5.
Kos
buruh yang tinggi—Kekurangan buruh menyebabkan kos upah buruh di Malaysia
meningkat. Sektor industri terpaksa menawarkan pelbagai insentif seperti elaun
kenderaan, menyediakan rumah sewa dan sebagainya. la akan meningkatkan kos
pengeluaran. Namun, masalah ini dapat diatasi melalui pengambilan buruh asing
dari Bangladesh, Nepal, Myanmar dan Indonesia.
6.
Pergantungan
kepada tenaga buruh asing—Pergantungan keterlaluan kepada buruh asing juga memberi
keburukan kepada industri. Buruh asing sukar menyesuaikan diri dengan
persekitaran kerja, bergaduh hingga menyebabkan kematian sesama mereka dan
mengganggu masyarakat setempat. Mereka sering melakukan mogok beramai-ramai ke
atas majikan jika syarat pekerjaan tidak menepati kehendak mereka. lni
mengganggu pengeluaran.
Sektor Ekonomi Tertier
Ekonomi Tertier
Aktiviti ułama
bagi sektor ekonomi tertier ialah pelancongan, pengangkutan, perhubungan,
komunikasi, perniagaan runcit dan borong, kewangan dan insurans, perkhidmatan
awam dan swasta, utiliti, penyelidikan dan pembangunan serta teknologi
maklumat.
Kepentingan Sektor Tertier
1
Menyediakan
peluang pekerjaan—Meningkatkan taraf hidup dan mengurangkan pengangguran
seperti bekerja dalam sektor perkhidmatan awam.
2
Pertumbuhan
ekonomi negara—KDNK tumbuh dengan lebih baik seiring dengan pengaruh
globalisasi seperti ICT dan k-ekonomi. Pendapatan negara meningkat.
3
Menarik
pelaburan asing—Pelaburan asing lebih banyak dan besar seperti dalam sektor
perbankan, insurans dan pengangkutan.
4
Memajukan
sektor ekonomi lain—Sektor primer dan perindustrian lebih cepat berkembang
kerana prasarana perkhidmatan moden seperti pengangkutan, perbankan dan
insurans melicinkan urusan perdagangan.
5
Mempelbagaikan
sektor ekonomi—Pergantungan kepada sektor tradisi seperti primer dan sekunder
dapat dikurangkan. Kemudahan utiliti dipertingkatkan untuk pertumbuhan ekonomi.
6
Mengurangkan
pencemaran alam sekitar—Sektor perkhidmatan paling kurang mencemarkan
persekitaran berbanding sektor pertanian dan perindustrian.
Kesan Aktiviti Perkhidmatan Terpilih ke atas Alam Sekitar Fizikal
Kesan
kepada alam sekitar fizikal
|
Aktiviti
perkhidmatan
|
|
Pelancongan
|
Pengangkutan
|
|
Kesan
ke atas atmosfera
|
Pencemaran udara-Pembinaan hotel, pusat peranginan,
jalan raya
menghasilkan debu tanah yang berterbangan di udara.
|
·
Pencemaran udara-Pembakaran enjin mengeluarkan
karbon dioksida dan asap.
·
Peningkatan suhu-Haba terhasil daripada pembakaran
enjin dan karbon dioksida memerangkap haba panas di atmosfera.
|
Kesan
ke atas hidrologi
|
Pencemaran air-pembuangan air kumbahan hotel ke
saliran berhampiran, air busuk
|
Pencemaran air-tumpahan minyak
daripada perlanggaran kapal, pembaungan minyak kotor kapal dengan segaja.
|
Kesan
ke atas geomorfologi
|
·
Hakisan tanih
·
Tanah runtuh
|
·
Hakisan tanih
·
Tanah runtuh
|
Kesan
ke atas biosfera
|
·
Kerosakan flora dan fauna
·
Gangguan rantaian makanan
|
Pembinaan infrastruktur pengangkutan menyebabkan
kerosakan flora dan fauna dan gangguan rantaian makanan.
|
Kepentingan Sektor Tertier
1
Menyediakan
peluang pekerjaan—meningkatkan pendapatan isi rumah, taraf hidup dan
mengurangkan pengangguran. Bekerja dalam sektor awam, pelancongan dan
perniagaan.
2
Meningkatkan
pendapatan negara—Mengeksport barangan dan perkhidmatan ke luar negara mampu
meningkatkan KDNK.
3
Memajukan
sektor ekonomi lain seperti industri dan ekonomi primer. Bahan mentah cepat
dihantar untuk diproses dan dipasarkan.
4
Menarik
pelaburan asing—Pelaburan langsung dari luar negara melalui syarikat
perkhidmatan seperti bank HSBC.
5
Meningkatkan
teknologi—Bidang R&D berkembang pesat terutamanya yang melibatkan ICT,
perhubungan dan pengangkutan.
6
Transformasi
ekonomi—Ekonomi moden berteraskan perkhidmatan menjadi tonggak utama ekonomi
dan bukan lagi pertanian.
Sektor Tertier: Sistem Pengangkutan
Sistem
pengangkutan di Malaysia terbahagi kepada pelbagai kategori seperti sistem
jalan raya, lebuh raya, kereta api, pengangkutan udara, pengangkutan air dan
pengangkutan di dalam bandar.
Kepentingan Sistem Pengangkutan di Malaysia
1
Meningkatkan
darjah ketersampaian—Kemudahan pengangkutan memudahkan pergerakan penduduk dan
barangan dari satu tempat ke tempat lain dengan selamat. Pergerakan ulang-alik
ke tempat kerja atau ke sesuatu lokasi cepat serta menjimatkan masa dan kos.
2
Membangunkan
sumber alam—Jaringan pengangkutan turut memudahkan sumber asli sesuatu kawasan
dieksploitasi. Sumber mudah dibawa ke kilang untuk pemprosesan dan tidak mudah
rosak. Contohnya, padi dan kelapa sawit perlu segera dihantar ke kilang
pemprosesan. Kelewatan penghantaran akan menyebabkannya cepat busuk dan tidak
lagi berkualiti.
3
Memperluaskan
pasaran—Barangan/produk boleh sampai ke tangan pengguna jika sistem
pengangkutan cekap. Barangan tidak rosak semasa dihantar walau pun jauh di
pedalaman. Malahan barangan keluaran desa juga mampu dipasarkan sehingga ke
bandar jika memiliki kemudahan pengangkutan.
4
Membangunkan
kawasan—Kemudahan infrastruktur seperti bekalan elektrik, air bersih dan talian
komunikasi akan mudah disediakan. Penduduk dapat menikmati kemudahan ini. Kualiti
hidup dapat ditingkatkan.
5
Agen
pembaharuan dan inovasi—Kemudahan pengangkutan menjadi agen dan pemangkin
kepada pembaharuan sesuatu kawasan dan membolehkan inovasi sampai kepada
golongan sasaran. Idea pembaharuan dan inovasi yang diperkenalkan mudah
diterima penduduk.
6
Mempercepatkan
pergerakan penduduk—Melalui rangkaian lebuh raya tempoh perjalanan akan menjadi
lebih singkat dan jaraknya lebih dekat. Gangguan trafik seperti kesesakan dapat
dikurangkan. Perjalanan lebih lancar, selamat dan cepat berbanding penggunaan
kereta api dan jalan raya biasa.
Kesan Aktiviti Pengangkutan Darat ke atas Alam Seldtar Fizikal
1
Hakisan
dan tanah runtuh—Pembinaan jalan raya dan lebuh raya melibatkan kerja-kerja
perataan, pemotongan dan menebuk bukit. Bukit akan diteres dan struktur tanah
menjadi longgar kerana tiada ikatan akar tumbuhan. Sewaktu hujan lebat hakisan
oleh air larian permukaan aktif. Tebing jalan raya atau lebuh raya akan mudah
runtuh.
2
Pencemaran
udara—Penggunaan bahan api fosil sebagai bahan bakar kenderaan membebaskan asap
dan gas karbon monoksida ke udara. Semakin bertambah kenderaan, kualiti udara
akan semakin merosot. la mendatangkan kesan kepada penduduk terutama
peningkatan masalah pernafasan.
3
Pencemaran
bunyi—Jumlah kenderaan yang bertambah akan menyebabkan persekitaran kurang
selesa. Kenderaan akan mengeluarkan bunyi bising yang boleh mengganggu
ketenteraman.
4
Peningkatan
suhu setempat—Suhu persekitaran akan meningkat. Gas pencemar dan asap yang
dibebaskan akan memerangkap bahangan bumi dari terus terlepas ke atmosfera
tinggi. Bahangan akan dibalikkan semula ke bumi menyebabkan suhu setempat akan
meningkat.
5
Kemusnahan
kawasan tadahan air—Pembinaan lebuh raya dan landasan kereta api akan
memusnahkan sebahagian hutan semula jadi di sepanjang laluannya. Fungsi hutan
sebagai storan air akan terganggu.
6
Kemusnahan
tanah lembap—Laluan jalan pengangkutan turut melibatkan kawasan paya dan tanah
lembap. la akan ditimbus dan dikeringkan. Ekosistem tanah lembap musnah dan
menyebabkan sebahagian hidupannya pupus
Sektor Tertier: Sistem Pelancongan
Aktiviti
pelancongan melibatkan kawasan pulau, pantai, tanah tinggi, hutan lipur,inggalan
sejarah, acara sukan, persidangan,
Ciri-ciri Aktiviti Pelancongan
1.
Jenis
pelancongan—Terdapat pelancongan tanah tinggi seperti di Tanah Tinggi Cameron.
Ciri 1 berasaskan air seperti pantai, pulau, air terjun, jeram dan taman tema
air.
2.
Lokasi—Pulau
peranginan seperti Pulau Tioman yang terletak di Laut China Selatan dan kawasan
pedalaman seperti Gunung Tahan dan Gunung Kinabalu atau di bandar seperti
Melaka, Pulau Pinang dan Kuala Lumpur.
3.
Skala
operasi—Sebahagian produk pelancongan milik pengusaha swasta bertemakan taman
tema. la beroperasi secara besar-besaran seperti Legoland di Nusajaya, Johor.
4.
Pemilikan—Pusat
pelancongan semula jadi seperti air terjun dan pantai ialah hak milik awam
seperti pantai di Port Dickson dan Pulau Pinang. Terdapat juga milik pengusaha
swasta seperti Taman Tema Air Sunway Lagoon di Subang Jaya, Selangor.
5.
Modal—Modal
besar diperoleh dari pinjaman bank atau kerajaan.
6.
Buruh—Buruh
mahir seperti pengurus ialah penduduk tempatan manakala buruh kurang mahir
seperti pekerja am ialah buruh asing sama ada dari Bangladesh atau Indonesia.
Kepentingan Aktiviti Pelancongan
1
Menyediakan
peluang pekerjaan—Mengurangkan pengangguran, meningkatkan pendapatan isi rumah,
taraf hidup dan kuasa beli penduduk.
2
Mempelbagaikan
pendapatan negara—Pelancong asing berbelanja dan ini akan memberi keuntungan
kepada negara. Malahan ia mengukuhkan pasaran dalam negara.
3
Kesan
pengganda—Perniagaan kraf tangan, makanan, pengangkutan, penginapan,
telekomunikasi dan pertukaran mata wang akan berkembang. Ia berkait rapat
dengan keperluan pelancong.
4
Membangunkan
kawasan mundur—Pembangunan sesebuah kawasan akan lebih cepat melalui pertukaran
asas ekonomi tempatan. Pusat perniagaan dan pertumbuhan baharu akan muncul
seperti perniagaan dan perhotelan.
5
Menyediakan
kemudahan infrastruktur—lnfrastruktur seperti jalan raya, bekalan air, elektrik
dan komunikasi akan dinaiktarafkan. Walaupun ia untuk kemudahan pelancong namun
penduduk setempat akan turut mendapat faedah.
Kesan Aktiviti Pelancongan ke atas Alam Sekitar
1
Hakisan
dan tanah runtuh—Berlaku hakisan tanah di kawasan tanah tinggi dan pantai
terutama semasa pembinaan hotel, padang golf dan jalan raya. Di kawasan cerun
yang tiada tumbuhan tutup bumi akan menyebabkan runtuhan tanah dan batuan kerana
struktur tanah longgar.
2
Pencemaran
air—Pembuangan sisa kumbahan dan sisa makanan hotel, pusat peranginan dan
restoran akan mengalir masuk ke saliran berhampiran. Air sungai akan berbau
busuk. Ia turut mengalir ke laut dan mencemarkan pantai.
3
Gangguan
ekosistem—Pembangunan pelancongan di kawasan tanah tinggi, pantai dan pulau
akan memusnahkan hutan semula jadi serta habitat flora dan fauna terganggu.
4
Pencemaran
persekitaran—Kebanyakan kawasan pelancongan dicemari sampah, plastik dan sisa
makanan yang ditinggalkan oleh pelancong. Jika dibiarkan akan berbau busuk dan
mencacatkan pemandangan.
5
Pemanasan
setempat—Pembinaan kemudahan pelancongan seperti hotel, pusat perniagaan dan
jalan pengangkutan akan memusnahkan kawasan hutan. Bahangan matahari akan terus
sampai ke tanah tanpa ada halangan. Tanah tinggi akan mengalami penurunan suhu
menyebabkan suhu menjadi sedikit panas.
6
Pencemaran
budaya—Pengaruh budaya kuning yang bertentangan dengan budaya tempatan akan
menular. Ia mengubah cara pergaulan, cara berpakaian, pemakanan dan pertuturan.
Terdapat kes pelancong asing yang berkelakuan tidak senonoh seperti tidak
berpakaian di kawasan pelancongan di tanah tinggi, pulau dan pantai.
7
Masalah
sosial—Berlaku peningkatan kes ragut, rompak, ugut dan bunuh ke atas pelancong
serta penagihan dadah. Penjenayah mengambil kesempatan di atas kelalaian
pelancong di kawasan pelancongan.
Impak Pembangunan Ekonomi terhadap Alam Sekitar
Pembangunan bermaksud perubahan daripada mundur dan
tradisional kepada moden dan maju melalui pertumbuhan ekonomi kerana tanpa
pertumbuhan ekonomi sesebuah kawasan, wilayah atau negara tidak mampu untuk
membangun.
Pertunjuk-petunjuk Pembangunan
1
KDNK
per kapita—Pertumbuhan dan pendapatan KDNK dapat digunakan untuk pembangunan
dan agihan pendapatan seimbang dapat dilakukan.
2
Guna
tenaga—Tahap guna tenaga penuh dengan kadar pengangguran sifar.
3
Petunjuk
demografi—Kadar pertumbuhan penduduk yang rendah disebabkan oleh kadar
kelahiran dan kadar kematian yang rendah.
4
Kemudahan
asas—Jurang kecil di antara luar bandar dengan bandar. Semua kemudahan utiliti
seperti capaian jalur lebar juga boleh dinikmati di luar bandar.
5
Pemilikan
barangan—lsi rumah memiliki barangan keperluan mencukupi termasuklah kenderaan
dan lain-lain.
Ketidakseimbangan Pembangunan di Malaysia
1
Ketidakseimbangan
antara kawasan luar bandar dengan bandar—Kawasan luar bandar masih dikaitkan
dengan kemiskinan, taraf hidup rendah, keciciran pendidikan dan amalan
pemakanan tidak seimbang.
2
Ketidakseimbangan
antara negeri-negeri pantai barat dengan pantai timur Semenanjung Malaysia—
Negeri-negeri pantai timur adalah antara negeri yang kurang maju dan jauh dari
arus pembangunan.
3
Ketidakseimbangan
antara negeri-negeri di Semenanjung dengan Sabah dan Sarawak—Keluasan negeri
Sabah dan Sarawak menyukarkan penyediaan infrastruktur kepada penduduk selain
dari halangan bentuk muka bumi.
Strategi Mengurangkan Ketidakseimbangan Pembangunan di Malaysia
1
Pembangunan
wilayah—KESEDAR, KETENGAH, KEJORA dan JENGKA. Teras pembangunan berasaskan
pertanian tanaman komoditi kelapa sawit dan getah. Melalui strategi ini kawasan
yang sesuai ditanam dengan komoditi utama akan dibangunkan sebagai kawasan
petempatan berpusat baharu yang dilengkapi dengan kemudahan asas dan awam.
2
Koridor
pembangunan—Wilayah Pembangunan Iskandar (WPI), Koridor Pembangunan Wilayah
Utara (NCER), Koridor Pembangunan Pantai Timur (ECER). Pembangunan koridor
berteraskan sektor petroleum dan gas, perkhidmatan dan perindustrian.
3
Pusat
Transformasi Bandar (UTC)—Mewujudkan pusat transformasi bandar bagi
memaksimumkan capaian perkhidmatan kepada penduduk. Kebanyakan perkhidmatan
kaunter khidmat kerajaan beroperasi di UTC. la memudahkan urusan penduduk dan
mengurangkan halangan birokrasi.
4
Pusat
Transformasi Luar Bandar (RTC)—Strategi yang hampir menyerupai UTC, RTC pula
merupakan sebuah pusat transformasi di luar bandar. la berfungsi menjadi pusat
pertumbuhan ekonomi melalui pengumpulan hasil luar bandar dan dipasarkan secara
lebih terancang. RTC Kuala Linggi, Melaka juga merupakan pelabuhan yang menjalankan
aktiviti eksport dan import.
5
Pembinaan
bandar baharu—Pembinaan bandar baharu berasaskan sumber bahan mentah tempatan,
penyelerakan kawasan perindustrian, pembinaan pusat pengajian tinggi IPTA dan
pelancongan. Bandar baharu Kerteh dibangunkan berasaskan sumber petroleum dan
gas asli yang ditemui di luar pantai Terengganu.
6
Penyelerakan
kawasan perindustrian—Kawasan perindustrian baharu didirikan agar tidak
tertumpu di kawasan Lembah Klang. la memberi peluang mempelbagaikan ekonomi,
menjadi kawasan pertumbuhan baharu dan mengurangkan pencemaran.
Impak Pembangunan Ekonomi terhadap Alam Sekitar
1
Kemerosotan
dan kepupusan sumber alam—Sumber alam seperti hutan, perikanan, mineral dan
tanah akan semakin berkurangan. Bijih timah pula hampir pupus akibat
perlombongan masa dahulu. Kini hanya tinggal bekas lombong dan telah
dibangunkan untuk rekreasi, petempatan dan pertanian. Sumber yang boleh
diperbaharui seperti hutan dan perikanan masih belum pupus sepenuhnya tetapi
semakin berkurang dari segi kuantitinya dan kualitinya.
2
Pencemaran
alam sekitar—Pencemaran meliputi pencemaran udara, air, bunyi, sampah, Sisa
berbahaya dan tanih. Sebahagian beşar pencemaran ini disumbangkan oleh aktiviti
pertanian, perindustrian, pengangkutan dan petempatan bandar.
Langkah-langkah untuk Mengawal Impak Pembangunan Ekonomi terhadap Alam Sekitar
1
Langkah
perundangan—Menguatkuasakan Akta Kualiti Alam Sekeliling 1974 dan menetapkan
syarat yang ketat bagi penyediaan laporan Penilaian Impak Alam Sekitar (EIA)
sesuatu projek pembangunan yang hendak dilaksanakan. Akta ini dikuatkuasakan
dan dipantau oleh Jabatan Alam Sekitar dan PBT. Pesalah alam sekitar akan
ditangkap dan didakwa di mahkamah. Jika didapati bersalah, boleh didenda atau
dipenjara atau kedua-duanya sekali. Lain-lain akta yang telah diluluskan
termasuklah:
(a)
Akta
Perlindungan Hidupan Liar 1972
(b)
Akta
Perhutanan Negara 1984
(c)
Akta
Perancangan Bandar dan Deşa 1976
(d)
Penilaian
ImpakAlam Sekitar (EIA)
2
Pengurusan
strategik
(a)
Kawalan
hakisan dan tanah runtuh
Aktiviti
|
Amalan
pengurusan strategik
|
Pembinaan
|
Pembinaan
benteng konkrit, tembok penahan, membina sangkar dawai batu, menanam tanaman
tutup bumi, membina saliran baharu dan mengehadkan pemotongan cerun kurang
daripada 450
|
Pertanian
|
Amalan
pertanian mengikut kontur, membuat teres, penanaman bergilir, membina
sungkupan, amalan pertanian hidroponik dan menanam pokok pelindung.
|
Pembalakan
|
Membina
perangkap lumpur, takungan/kolam sementara dan zon penampan di kawasan
berhampiran sungai.
|
(b)
Pencemaran
udara
Aktiviti
|
Amalan
pengurusan strategik
|
Perindustrian
|
Penyelerakan
kawasan perindustrian jauh dari kediaman, pemasangan alat penapis asap,
meninggikan serombong asap, mengurangkan penggunaan bahan api fosil dan
beralih kepada sumber alternatif
|
Pengangkutan
|
Penggunaan
bahan api tanpa plumbum, pemasangan alat penapis asap, menggalakkan
perkongsian kereta dan beralih kepada kereta hibrid.
|
Pertanian
|
Penggunaan
baja organik dan kawalan perosak secara biclogi dan beralih daripada kaedah
tebang-bakar kepada tebang-reput
|
Pembakaran
sampah
|
Menggalakkan
kitar semula dan membuat baja kompos
|
(c)
Pencemaran
air
Aktiviti
|
Amalan
pengurusan strategik
|
Pertanian
|
Semburan
baja kimia dan racun perosak ditukar dengan penggunaan baja organik dan
kawalan biologi, menanam tanaman tutup bumi untuk halangan hakisan tanih,
membina sungkupan dan amalan hidroponik.
|
Perindustrian
|
Menjadualkan
semula pembuangan sisa, mengitar semula Sisa berjadual, membuang Sisa
bertoksik di tempat khas.
|
Pembalakan
|
Mengangkut
balak dengan menggunakan helikopter.
|
Aktiviti
domestik
|
Menyediakan perangkap sampah di sungai, merawat Sisa
kumbahan, menyediakan kolam takungan dan memperkasakan program kitar semula.
|
1 comment:
nota untuk sektor ekonomi tertier,perdagangan dan perniagaan ada ke
Post a Comment